تغذیه و دیابت

تغذیه و دیابت

دیابت با سطح بالای گلوکز ( قند ) خون مشخص می‌شود که ممکن است ناشی از اختلال در ترشح انسولین یا اختلال در عملکرد آن در بدن باشد. هورمون انسولین توسط سلول‌های بتای پانکراس ترشح می‌شود که برای متابولیسم ( سوخت و ساز ) کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها در بدن ضروری است.

.

بدون ترشح مقادیر کافی این هورمون در بدن یا بدون تاثیر آن، هایپرگلایسمی ( بالا رفتن قند خون ) رخ می‌دهد و کم‌کم عوارض کوتاه‌ مدت و بلند‌ مدت بیماری ظاهر می‌شود.

دیابت نوع یک و دیابت نوع دو

بر اساس تعریف انجمن دیابت آمریکا، این بیماری به دو دسته « دیابت وابسته به انسولین » و « دیابت غیروابسته به انسولین » تقسیم می‌شود. بیماران دیابتی نوع یک برای ادامه حیات خود به انسولین وابسته هستند و باید این هورمون را از بیرون دریافت کنند. این نوع از بیماری دیابت معمولا ناشی از نقص سیستم ایمنی بدن یا ناشی از دلایل ناشناخته است و تنها ۵ تا ۱۰ درصد دیابتی‌ها به این نوع از بیماری مبتلا هستند.

دیابت نوع دو که شیوع بیشتری دارد ناشی از افزایش سن، چاقی، سابقه خانوادگی، سابقه دیابت حاملگی، بی‌تحرکی و… است. بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، دچار مقاومت به انسولین هستند و مقدار انسولینی که در بدنشان ترشح می‌شود، نمی‌تواند بر این مقاومت غلبه کند.

افزایش قند خون، تشنگی شدید، تکرر ادرار و خستگی از جمله علایم شایع دیابت است.

تشخیص دیابت ملیتوس

 

تغذیه ( بخور و نخورهای دیابتی ) :

مهم‌ترین هدف پیروی از یک برنامه غذایی خاص در بیماران دیابتی، حفظ و نگهداری قند و چربی خون در محدوده طبیعی و جلوگیری از عوارض بلند و کوتاه‌ مدت این بیماری است. برای کنترل بهتر این بیماری توصیه‌های زیر را فراموش نکنید:

شکر سم سفیدی است که باید استفاده از آن را در برنامه غذایی خود محدود کنید. مربا، کمپوت، شربت، آب‌میوه‌های صنعتی، سوهان و… نیز حاوی شکر فراوانی هستند.

سیب‌زمینی، نان سفید، برنج آبکش، ماکارونی ساده و نخودسبز، انتخاب‌های مناسبی برای افراد دیابتی نیستند چرا که به سرعت قند خون را بالا می‌برند. یادتان باشد که ماکارونی دم کرده تاثیر بیشتری بر قند خون شما دارد، پس تا حد امکان ماکارونی را به صورت آبکش شده، میل کنید.

افراد دیابتی در معرض افزایش چربی‌ خون و ابتلا به بیماری قلبی نیز هستند، بنابراین استفاده از پروتئین‌های کم‌چرب و گیاهی نسبت به منابع پرچرب پروتئین و پروتئین‌های حیوانی ارجحیت دارد. علاوه بر این مصرف حبوباتی مانند سویا به کنترل قند خون شما کمک می‌کند.

رطب، هندوانه، طالبی، کشمش و آناناس را در برنامه غذایی خود محدود کرده و در مقابل از میوه‌هایی مانند زردآلو، کیوی، انبه، موز، پرتقال، انگور، هلو، آلو، گلابی، برگه­زردآلو، سیب و گریپ­فروت استفاده کنید.

آب‌میوه (به‌ویژه آب‌میوه صنعتی) انتخاب خوبی برای دیابتی‌ها نیست چرا که به سرعت قند خون را بالا می‌برد؛ درمقابل بهتر است میوه تازه را همراه با پوست مصرف کنید تا فیبر آن مانع از افزایش ناگهانی قند خون شود. البته میوه‌های خشک هم از این قاعده مستثنی نیستند چراکه آب خود را از دست داده و قند موجود در آن­ها تغلیظ شده است.

مصرف فیبرهای محلول به کنترل بهتر قند خون دیابتی‌ها کمک می‌کند. از جمله منابع خوب آن می‌توان به نان جوسیاه، نان چاودار، سبوس جو، تمشک، سیب، توت‌فرنگی، آلو، پرتقال، شاه‌توت و… اشاره کرد.

مصرف سبزیجات به‌غیر از سبزیجات نشاسته‌ای (از جمله سیب‌زمینی، نخودسبز،کدوحلوایی و…) در برنامه غذایی افراد دیابتی آزاد است.

توصیه می‌شود بیماران دیابتی مصرف نمک روزانه خود را محدود کنند تا از ابتلا به فشار خون در امان باشند.

در مورد تغذیه و دیابت می توانید با تلفن ۶۱۱۹۲۲۸۲ تماس بگیرید و با دکتر تغذیه ما در مورد رژیم غذایی دیابتی مشورت کنید!